Άρθρο του Σταύρου Καλογιάννη για την Αρχιτεκτονική

Η προχθεσινή ανακοίνωση του Υπουργείου Παιδείας για την έναρξη της εκπαιδευτικής λειτουργίας του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, είναι ένα πολύ θετικό γεγονός όχι μόνο για το Πανεπιστήμιό μας αλλά και για τα Ιωάννινα και την Ήπειρο.

Πως όμως φτάσαμε σ’ αυτό το αποτέλεσμα;

Η πρόταση για την ίδρυση Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών εντάχθηκε το 2008 στον Στρατηγικό Σχεδιασμό Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, επί Πρυτανείας του κ. Ι. Γεροθανάση. Ήταν μια πρόταση τεκμηριωμένη, που απέβλεπε στην ενδυνάμωση του Πανεπιστημίου, το οποίο ήταν από τα πλέον ποιοτικά περιφερειακά ΑΕΙ της χώρας.

Ήμουν την εποχή εκείνη υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ και είχαμε πολύ στενή συνεργασία με την τότε Πρυτανική Αρχή. Το Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΣΑΠΕ), με πρόεδρο τον κ. Χρ. Μασσαλά, γνωμοδότησε ομόφωνα θετικά για την ίδρυση της Αρχιτεκτονικής τον Ιούλιο του 2008. Στη συνέχεια ετοιμάστηκε το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ), το οποίο εστάλη για επεξεργασία στο Συμβούλιο Επικρατείας και εγκρίθηκε το καλοκαίρι του 2009. Στο ίδιο ΠΔ περιλαμβανόταν και η έγκριση, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, των πιστώσεων για τα έτη 2009 – 2013, που αφορούσαν τη στέγαση, την υλικοτεχνική υποδομή, την προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού και τις αμοιβές του προσωπικού του νεοϊδρυόμενου Τμήματος.

Εν όψει των βουλευτικών εκλογών, οι οποίες προκηρύχθηκαν πρόωρα στις 4 Οκτωβρίου 2009, καθώς η τότε αντιπολίτευση υπό τον κ. Γ. Παπανδρέου εκβίαζε ότι αν δεν διαλυθεί η Βουλή δεν θα ψήφιζε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (όπερ και έγινε, με τη χώρα να οδηγείται στο ΔΝΤ έξι μήνες αργότερα), χρειάστηκε να γίνει αγώνας δρόμου ώστε να μην υπάρχει, μετεκλογικά, καμία εκκρεμότητα για την Αρχιτεκτονική.

Ανέλαβα τότε την πρωτοβουλία ώστε το επεξεργασμένο σχέδιο ΠΔ να υπογραφεί αυθημερόν από τους εκλεκτούς φίλους Σπύρο Ταλιαδούρο, Νίκο Λέγκα και Χρήστο Ζώη, τότε Υφυπουργούς Παιδείας, Οικονομικών και Εσωτερικών αντίστοιχα και στην συνέχεια, να σταλεί στα Ιωάννινα, για να υπογραφεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Παπούλια. Έτσι, στις 2 Οκτωβρίου 2009, επί κυβερνήσεως Κώστα Καραμανλή, ιδρύσαμε την Αρχιτεκτονική Ιωαννίνων.

Στις 4 Οκτωβρίου το ΠΑΣΟΚ κέρδισε με μεγάλη πλειοψηφία τις εκλογές και πολύ γρήγορα οι ανησυχίες μας για το μέλλον του Τμήματος αποδείχθηκαν βάσιμες, καθώς η νέα Κυβέρνηση ανέστειλε τη λειτουργία της νεοϊδρυθείσας Αρχιτεκτονικής Ιωαννίνων, την ίδια ώρα που προχωρούσε στην ίδρυση Τμήματος Αρχιτεκτονικής στην Καστοριά (ΠΔ 8/2010)!

Η Αρχιτεκτονική Ιωαννίνων θαλασσόδερνε. Οι πιέσεις για τη λειτουργία της από τη νέα Πρυτανική Αρχή του Πανεπιστημίου μας, υπό τον κ. Τρ. Αλμπάνη και από σημαντικό κομμάτι της τοπικής κοινωνίας, ήταν πολλές. Αρκετές ήταν και οι αντιδράσεις, κυρίως από γνωστά κέντρα των Αθηνών αλλά και από κόμματα της αντιπολίτευσης.

Φτάνουμε στο 2012 και το Υπ. Παιδείας επεξεργάζεται το σχέδιο «Αθηνά», περί αναδιαρθρώσεως της Ανώτατης Εκπαίδευσης, με συνενώσεις/καταργήσεις Τμημάτων και Σχολών. Η λειτουργία της Αρχιτεκτονικής, η οποία δεν είχε ακόμα ξεκινήσει, ερχόταν αντιμέτωπη με νέους κινδύνους.

Ως αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Υποδομών είχα, από κοινού με την Πρυτανική Αρχή και το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου, συνεργασία με τον τότε Υπουργό Παιδείας κ. Αρβανιτόπουλο επισημαίνοντάς του, προφορικώς και γραπτώς, ότι με τη λειτουργία της Αρχιτεκτονικής στα Ιωάννινα, πέρα από την ουσιαστική ενίσχυση του Πανεπιστημίου, συνδέαμε την εκπαίδευση με την Ιστορία μας και τους εθνικούς ευεργέτες, χωρίς να αγνοούμε την παράδοση. Αναφερόμουν στην πολύ σημαντική παράδοση των Ηπειρωτών μαστόρων, από τα φημισμένα χωριά της Κόνιτσας και των Τζουμέρκων, που καλούνταν να χτίσουν σπίτια, γεφύρια και εκκλησιές όχι μόνο σε ολόκληρη την Ελλάδα και στα Βαλκάνια, αλλά και από την Περσία μέχρι την Αμερική. Η μοναδική αυτή παράδοση δίνει πολύτιμο υλικό για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και οικοδομική.

Πράγματι, με νέο Προεδρικό Διάταγμα (υπ’ αρ. 105/05.06.2013) ανασυγκροτήθηκαν οι Σχολές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ορίστηκε ότι η λειτουργία του Τμήματος Αρχιτεκτόνων θα άρχιζε το ακαδημαϊκό έτος 2015 – 2016, (ενώ με το ΠΔ 72/2013 το Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Δυτ. Μακεδονίας μετονομάσθηκε σε Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και η έδρα του από την Καστοριά μεταφέρθηκε στην Κοζάνη).

Η πρόσφατη ανακοίνωση του Υπ. Παιδείας με την οποία καθορίστηκαν στο μηχανογραφικό του 2015 σαράντα (40) θέσεις εισακτέων στο Τμήμα, αποτελεί την κατάληξη των συντονισμένων ενεργειών που κράτησαν σχεδόν μία δεκαετία.

Πλέον η σημερινή Πρυτανική Αρχή υπό τον κ. Γ. Καψάλη, αναλαμβάνει τη μεγάλη ευθύνη να κινήσει όλες τις διαδικασίες για την ομαλή λειτουργία της Αρχιτεκτονικής και να της δώσει έναν σαφή προσανατολισμό. Παράλληλα οφείλουμε, όσοι πιστεύουμε στον αναβαθμισμένο και ποιοτικό ρόλο του Πανεπιστημίου μας, να συνεχίσουμε τις ενέργειές μας ώστε μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν και σε συνδυασμό με τα άλλα δύο υφιστάμενα ήδη Τμήματα Μηχανικών, να δημιουργηθεί η Πολυτεχνική Σχολή Ιωαννίνων. Η μαγιά πλέον υπάρχει.